Balonlar, kelimenin tam anlamıyla havada süzülen, havadan hafif bir gazla dolu, küre şeklindeki araçlardır. Balonların çalışma prensibi oldukça basittir. Havadan hafif gaz kullanarak balonların yükselmesini sağlayabilir ve bu gazı kontrollü bir şekilde tahliye ederekte alçalmasını sağlayabiliriz. Havadan hafif gaz elde etmenin en kolay ve basit yolu ise havayı ısıtmaktır. Isınan hava genleşir ve soğuk hava ile yer değiştirir. Isınan havanın kütlesi soğuk olana göre daha hafif olduğu için balon içersinde kalan sıcak hava balonun yükselmesini sağlar. Eğer alçalmak istiyorsak, balonun tepe noktasından sıcak hava bir miktar tahliye edilir. Böylece balon bir miktar daha ağırlaşır ve alçalmaya başlar. Balonu yukarı ve aşağı hareket ettirmek yeterince kolay olsada sağa sola doğru yani havada gitmek istediği istikamete doğru yönlendirmek gerçekten çok zordur. Çünkü balonu sağa veya sola yönlendirecek herhangi bir uçuş kontrol yüzeyi mevcut değildir. Balon pilotları sağa veya sola hareket etmek için rüzgardan faydalanmak zorunda kalmışlardır. Bu nedenle rüzgarların estikleri yönlere göre yükselip alçalarak sağa veya sola doğru hareket edebilirler. Bu yöntem yaklaşık olarak bir yüzyıldan daha uzun süredir kullanılmaktadır. Fakat içten yanmalı motorların icadı ve yaygınlaşmasıyla rüzgara olan bu bağlılık azalmaya başladı.
Balonlara aerodinamik bir profil verilerek ve bir miktarda iç yapısını güçlendirerek, içten yanmalı motorlar vasıtası ile daha kolay yönlendirilebilir oldular. Bu yeni taşıta "hava gemileri" ismi uygun görüldü. Hava gemileri balonlardan farklı olarak daha fazla geri sürüklenme (drag) kuvvetine maruz kaldıkları için iç yapıları tahta veya metal çerçevelerle güçlendirilmiştir. Ayrıca üzerlerinde havada sağa veya sola dönmelerini sağlayan uçuş kontrol yüzeyleri eklenmiştir. Alçalıp yükselmeleri balonlar ile aynı prensipte kalmıştır.
Eylül 1852'ye gittiğimizde, Fransız Henri Giffard, Paris'ten buharla çalışan kömür gazı dolgulu zeplinli balon ile yükseldi. Buhar motoru 3 hp gücünde ve çapı 3 metreden biraz fazla olan üç kanatlı bir pervane tarafından itki kuvveti oluşturuyordu. Zeplin 10 km/s gibi çok yavaş bir hıza ulaşmasına rağmen hafif rüzgarlara karşı havadan daha hafif bir hava gemisinin yönlendirilebileceğini gösterdi. Böylece insanlık gökyüzüne hakim olmada bir adım daha atmıştı. Kanatsız bir şekilde motorlu ve kontrollü bir uçuş gerçekleşmişti. Kanatlar için henüz 50 yıl varken...
Hoşça kalın.
Yorum Gönder